Thầy Trần Văn Phi tập luyện cho Đội nghi thức trường THCS Nguyễn Việt Khái

• CỐNG HIẾN LẶNG THẦM

Thầy Huỳnh Trọng Viễn, giáo viên Tổng phụ trách Đội trường THCS Việt Thắng (Phú Tân) cười vui kể: Trong một lần tập huấn, anh báo cáo viên cắt nghĩa cụm từ “Tổng phụ trách” tức là “làm tổng các việc phụ, làm không tròn thì bị trách”.

Tuy là nói vui nhưng thực tế công việc của Tổng phụ trách Đội vất vả rất nhiều. Những việc có thể kể tên: Quản lý, đôn đốc, nhắc nhở nề nếp học sinh; theo dõi thi đua học tập, tuyên dương, khen thưởng người tốt - việc tốt, xử lý vi phạm, giáo dục, uốn nắn; tổ chức sinh hoạt Đội; tổ chức các hoạt động ngoại khóa; tổ chức các phong trào theo chủ điểm; tập luyện tham gia các cuộc thi, Hội thi các cấp...  Và bao nhiêu việc không thể kể thành tên, nhất là trước thềm chào mừng các ngày lễ lớn.

Vì đặc thù công việc phải bám sát theo dõi, luôn phải có mặt khi học sinh cần hỗ trợ nên thời gian của Tổng phụ trách phải có mặt ở trường  gần như xuyên suốt. Thầy Huỳnh Trọng Viễn chia sẻ: “Gia đình ở T.P Cà Mau, tôi đi về mỗi ngày. Tuy trường cách nhà là 50 km nhưng tôi luôn có mặt vào lúc 6h30 sáng để trực nề nếp và những ngày buổi chiều có tiết 5 thì 17h15 mới có thể rời trường. Những tháng cao điểm cao điểm thì bắt đầu các hoạt động tập luyện sau khi tan giờ chiều nên thời gian giành cho bản thân và gia đình rất ít.

Cũng  chính vì thời gian học tập chính khóa cho học sinh phải ưu tiên nên tất cả các hoạt động phong trào muốn tổ chức đều phải tranh thủ vào ngày nghỉ. Nhất là trong tình hình mới, nhiều cuộc thi, Hội thi đa dạng về hình thức lẫn nội dung thường xuyên được tổ chức trực tiếp và trực tuyến thì vất vả của Tổng phụ trách Đội lại thêm nhiều. Thầy Trịnh Hoàng Thám, giáo viên Tổng phụ trách Đội trường Tiểu học Hàng Vịnh (huyện Năm Căn) chia sẻ: Tăng ca tập luyện, bồi dưỡng cho học sinh là giải pháp để các phong trào đạt kết quả cao. Những hoạt động tập luyện nghi thức Đội, đọc báo Đội hay các cuộc thi cá nhân, thi trực tuyến thì có thể bồi dưỡng cho học sinh vào giờ giải lao, nhưng những hoạt động tập luyện văn nghệ, thể dục thể thao thì phải sắp xếp chéo buổi hoặc thứ Bảy, Chủ nhật. Học sinh tiểu học còn nhỏ, nhiều bỡ ngỡ và hiếu động nên trong quá trình tập luyện Tổng phụ trách Đội phải tổ chức thông qua các trò chơi để tiếp cận, để học sinh từ chưa biết đến đam mê và được phát triển kỹ năng tối ưu. Đồng thời, cũng phải quan sát, lưu tâm những biểu hiện sức khỏe để hỗ trợ, chăm sóc kịp thời.

Để tạo hứng khởi, Tổng phụ trách Đội phải luôn suy nghĩ những ý tưởng mới. Trong khi đa phần Tổng phụ Đội không được đào tạo chuyên môn. Nên khi được phân công nhiệm vụ thì các thầy. cô phải tự học hỏi, trang bị cho mình để có kiến thức và nghiệp vụ. “Là giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn, khi được phân công nhiệm vụ Tổng phụ trách Đội tôi cảm thấy rất bỡ ngỡ. Vốn thể trạng yếu, có con nhỏ, thời gian dành cho Công tác Đội càng nhiều thì thời gian chăm sóc, dạy con học càng ít. Khó khăn nhiều, khi tổ chức các giải thi đấu bóng đá, điền kinh trong khi bản thân chưa từng biết hết luật chơi. Nhưng khi hiểu được giá trị công việc và say mê thì sẽ tìm tòi, học hỏi, sáng tạo ra được nhiều hoạt động phù hợp, tạo nhiều sân chơi bổ ích cho học sinh ”, cô Nguyễn Phương Lài, Tổng Phụ trách Đội trường Tiểu học&THCS Lê Hồng Phong (huyện Phú Tân), chia sẻ.

• HẠNH PHÚC NGƯỜI “THẮP LỬA”

Khi giảng dạy bộ môn Ngữ văn cô Nguyễn Phương Lài đã cháy hết mình vào từng giờ giảng để trở thành giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Giờ thì vẫn dạy Ngữ văn nhưng kiêm nhiệm phụ trách công tác Đội, nhiệm vụ mới đã giúp cô thay đổi và phát triển bản thân, cô thêm tự tin, sôi nổi và bản lĩnh hơn. Cô có cả tình cảm yêu mến của Ban chỉ huy Liên đội, đội sao đỏ, đội nghi thức, đội văn nghệ và gắn kết với đội viên học sinh toàn trường. Cô trở thành địa chỉ tin cậy khi học sinh gặp chuyện vui buồn, trở ngại trong học tập và cuộc sống. Hạnh phúc là qua những sẻ chia, động viên các em đã vượt khó, vươn lên trong học tập.

Cô Nguyễn Phương Lài, Trường TH-THCS Lê Hồng Phong tập luyện đánh trống Đội cho học sinh 

Cũng từ niềm hạnh phúc đó mà nhiều giáo viên Tổng Phụ trách Đội mới giữ được “lửa” suốt gần 20 năm chuyên trách mà vẫn luôn năng động, sáng tạo, đổi mới. Thầy Huỳnh Trọng Viễn bày tỏ: “ Ở tuổi 40 tôi vẫn thấy mình rất trẻ, hạnh phúc chính từ trong sự vất vả, bởi học sinh cãi nhau cũng tìm mình, trong lớp có bạn vi phạm cũng tìm mình, có chuyện khó nói, cần chia sẻ cũng tìm mình, mất đồ cũng tìm mình, nhặt được của rơi cũng đưa mình … Hạnh phúc chính là học sinh sau khi tìm mình rồi thay đổi. Các em đoàn kết nhau hơn, biết tương trợ nhau, cùng làm nhiều việc tốt.”

Hạnh phúc là học sinh nhờ sự nhiệt huyết, chu đáo của Tổng Phụ trách Đội mà tạo nên thành tích. Thầy Viễn kể: Có nhiều kỉ niệm khó quên, nhớ năm 2014, tôi dẫn học sinh tham gia Hội thi tiếng hát “Hoa phượng đỏ”, một mình dẫn 33 em đi thi, trong đó có 24 em là nữ, phải vừa chuẩn bị trang phục, đạo cụ, âm thanh, vừa hỗ trợ các em cột tóc... Khi BTC công bố đội thi đạt 02 tiết mục giải Nhất, 01 giải Nhì và giải Nhất toàn đoàn thì cả đội nhào vô ôm mình vừa cười, vừa khóc. Hay Hội thi Chỉ huy Đội giỏi năm 2019 , thầy và trò có những lúc dầm mưa để dựng trại, đánh trống, ôn luyện nghi thức, tập Seamaphore… có khi tập cả buổi tối mà chỉ kịp ăn mì đỡ đói. Học sinh thấy mình cố gắng cũng phấn đấu thể hiện hết mình. Khi đạt giải Nhất cấp huyện và tham gia thi Tỉnh, học sinh vui mừng, mình cũng hạnh phúc khi giúp các em trau dồi thêm nhiều kỹ năng tích cực.

Giờ sinh hoạt của Ban Chỉ huy Liên đội trường THCS Việt Thắng chuẩn bị kế hoạch chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam

Với người giáo viên Tổng phụ trách Đội, nụ cười sau cánh gà sân khấu với niềm tự hào các em nhỏ được nâng cánh ước mơ chính là hạnh phúc lặng thầm nhưng đầy dư vị ngọt ngào. Thế nên thầy Trịnh Hoàng Thám mới không thể nào quên một đêm không ngủ khi nhận tin học sinh mình được chọn tham gia Gala Tổng kết chương trình Thiếu nhi Việt Nam vươn ra thế giới Toàn quốc năm 2020. Thầy Thám tâm tình: Khi đó, tôi mới nhận nhiệm vụ Tổng phụ trách được 1 năm. Sân chơi được tổ chức lần đầu nên nhiều mới mẻ. Thời điểm đầu dịch Covid - 19 nên gặp nhiều khó khăn trong việc xây dựng kịch bản cũng như quay hình. Cảm giác tự hào khi học sinh mình được chọn đại diện cho tỉnh Cà Mau tham gia một sân chơi lớn của cả nước càng tạo động lực hơn. Thầy, trò đã cố gắng tập luyện, vượt hành trình dài để có mặt tại Bắc Ninh tham dự và đạt giải Ba với chủ đề “Bản sắc ASEAN”. Hay với hoạt động mới nhất là tổ chức cho Liên Đội tham gia ứng dụng “Làm việc tốt” trong chương trình “Thiếu Nhi Việt Nam - Học tập tốt, rèn luyện chăm”, em Thái Bảo Ngọc (lớp 2/2) đã được nhận giấy chứng nhận của Hội Đồng Trung ương.

Vinh quang học sinh được nhận có được là bước lên những nấc thang mà Tổng Phụ trách Đội dìu dắt. Để các em được học, được chơi, vừa chơi, vừa học, vừa được phát triển toàn diện từ kiến thức, kỹ năng, giao tiếp ứng xử và nhạy bén với mọi tình huống trong cuộc sống. “Nên hạnh phúc còn là niềm tin của phụ huynh, như hành trình về “Địa chỉ đỏ” tháng 5/2022 vừa qua, chuyến đi đến Tượng đài Khởi nghĩa Hòn Khoai dành cho 30 đội viên xuất sắc được toàn thể phụ huynh ủng hộ”, thầy Trịnh Hoàng Thám phấn khởi.

       Giáo viên Tổng Phụ trách Đội, người luôn phải gắn kết giữa: nghĩ - nói - làm. Mỗi việc làm phải với tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo, đổi mới cao. Mỗi kết quả tạo ra là góp phần xây đựng tổ chức Đội, nâng dần chất lượng giáo dục toàn diện, tạo nên đội ngũ nhân sự trẻ đắc lực cho tỉnh nhà trong tương lai./.